جراحی تعویض مفصل ران

جلوگیری از دررفتگی مفصل ران

·         پس از جراحی تعویض مفصل ران، تا زمانی که پروتز جایگزین شده، ثابت و پایدار شود، به منظور پیشگیری از دررفتگی آن، باید مراقب باشید که مفصل ران در وضعیتهای مناسب به کار برده شود. دررفتگی مفصل ران موجب درد، احساس صدای ناگهانی، بی حرکتی، کوتاه شدن پا و چرخش های غیر طبیعی آن می شود.

·         همیشه زانوهایتان را با فاصله از هم قرار دهید. و همیشه موقع استراحت در تخت، یک بالش بین پاها قرار دهید.

·         یک بالش بین هر دو پا قرار دهید تا فاصله بین دو  ران حفظ شود.

·         روزهای اول بعد از عمل، سر تخت نباید بیش از 60 درجه بالا باشد.

·         هنگام پوشیدن شلوار، جوراب ساق بلند یا کوتاه، یا پوشیدن کفش، مفصل ران (کمرتان )را خم نکنید.

·         و این موارد را تا چهار ماه بعد از عمل رعایت کند.

·         هرگز هنگام نشستن، پایتان را روی پای دیگر نیندازید.

·         هنگام جابجایی و نشستن در صندلی کاملا راست بنشینید، خم نشوید و مفصل ران را خم نکنید.

·         از خم شدن به جلو برای برداشتن چیزی از روی زمین پرهیز کنید.

·         در منزل از صندلی های بلند استفاده کنید.

·         از صندلی توالت نوع بلند استفاده کنید.

تحرک و فعالیت

·         فعالیت خود را کم کم شروع کنید، آن هم طبق یک برنامه ورزشی منظم.

·         معمولابا دستورجراح روز بعد از عمل با کمک واکر یا چوب زیر بغل راه رفتن شروع می شود.

·         راه رفتن را با مسافت کم شروع کنید؛ سپس بنشینید، کمی استراحت کنید و به تدریج راه رفتن را طولانی کنید.

·         از وسایل کمکی به نحو مناسب استفاده کنید

·         برای اولین بار پس از عمل جهت خروج از تخت ابتدا چند دقیقه بنشینید؛ بعد چند دقیقه کنار تخت بایستید و در صورت عدم سرگیجه و افت فشار خون به آرامی حرکت کنید .

·         نحوه بلند شدن از تخت و ایستادن را، بدون خم کردن فعال مفصل ران، یاد بگیرید.

·         موقع ایستادن مراقب باشید افت فشار خون پیدا نکنید. در این مورد فیزیوتراپ به شما کمک نموده و آموزش های الزامی را خواهد داد.

·         هنگام نشستن، مفصل ران باید بالاتر از زانوها قرار گیرد. سعی کنید خم نشوید؛ مثلاً:

·         برای برداشتن چیزی از روی زمین و یا بستن بند کفش (از کفش های بدون بند استفاده کنید)از نشستن روی صندلی های کوتاه خودداری کنید.

·         از چرخش داخلی و خارجی پا، کشیدگی شدید و خم شدگی فعال مفصل ران خودداری کنید.

·         مفصل ران را خم نکرده و یا به داخل نچرخانید.

·         موقع خوابیدن برای اینکه پاها از هم فاصله داشته باشند، بین دو پا یک بالش قرار دهید.

·         در وضعیت طاقباز یا به پهلو بخوابید و موقع چرخیدن یک بالش بین پاها قرار دهید تا از چرخش پا و ایجاد زخم جلوگیری کند.

·         مرتب در بستر تغییر وضعیت بدهید. این موارد تا 4 ماه باید رعایت گردد.

·         قبل از رفتن به منزل، محیط منزل باید از نظر موانع فیزیکی نظیر پله و حمام بررسی و در صورت نیاز اصلاح شود:

1.      در حمام دستگیره هایی روی دیوار نصب کنید تا در هنگام تغییر وضعیت از آنها استفاده کنید و از لیز خوردن خود جلوگیری کنید.

2.      صندلی حمام باید پایدار باشد و لیز نخورد.

3.      دو طرف پله ها باید دستگیره داشته باشند تا در حین بالا و پایین رفتن از پله از آنها استفاده کنید.

4.      تمام فرش‌های لغزنده و سیم های برق رها شده در کف منزل باید جمع آوری شوند تا احتمال زمین خوردن کاهش یابد.

·         وزن خود را روی پای عمل شده نیندازید. بسته به نوع عمل و نوع پروتز استفاده شده برای شما، پزشک میزان تحمل وزن روی پای عمل شده را به شما خواهد گفت.

·         تا زمانی که میزان تحرک و توانایی شما بهتر شود از اطرافیان کمک بگیرید.

·         چنان چه افزایش وزن دارید طبق نظر پزشک آن را کم کنید و مراقب باشید اضافه وزن پیدا نکنید.

·          از انجام ورزش های شدید بدنی اجتناب کنید.

·         یک صندلی مناسب برای بیمار یک صندلی محکم است که محل نشیمن آن زیاد نرم نباشد و در موقع نشستن روی آن در حالی که کف پاها روی زمین قرار می‌گیرد نباید زانو ها بالاتر از مفصل ران قرار بگیرند. صندلی باید دو دسته داشته باشد و پشتی آن محکم باشد.

·         همیشه یک بالش کمی سفت داشته باشید تا روی صندلی ماشین یا مبل یا صندلی بگذارید بطوری‌که زانوهای شما پایین تر از سطح مفصل ران قرار بگیرد.

·         در هنگام نشستن نباید پاهای خود را روی یکدیگر بیندازید چون احتمال دارد با اینکار مفصل ران در برود.

·         باید برای همیشه از توالت پایه دار (فرنگی) استفاده کنید. ارتفاع محل نشستن این توالت باید کمی بالاتر از معمول باشد بطوری که در هنگام نشستن بر روی آن، زانوها در سطح لگن قرار گیرند نه بالاتر از آ

·          در زمان نشستن بر روی صندلی به جلو خم نشوید. هنگام پوشیدن جوراب و شلوار و کفش مفصل ران را خم نکنید.

·         از خم شدن به جلو برای برداشتن چیزی از روی زمین خودداری کنید. پای عمل شده نباید به طرف داخل خم شود.

·         از تختخواب استفاده کنید.

·         داروها طبق دستور پزشک و در فواصل منظم مصرف شود. از قطع دارو بدون اجازه پزشک خودداری کنید.

·         از مسافرت های طولانی خودداری کنید.

·         حداقل ۳ تا ۶ ماه طول می کشد تا پزشک اجازه دهد از پله بالا و پایین بروید.

·         در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان یا پزشک مراجعه کنید:

1.      درد شدید در اندام های صدمه دیده که با ضد دردهای معمولی تسکین نیابد.

2.      گزگز و مور مور انتهای اندام مبتلا

3.      سردی، رنگ پریدگی و یا کبودی انگشتان در انتهای عضو درد و قرمزی در محل زخم

4.      ترشح چرکی از زخم

5.      علائم در رفتگی پروتز شامل کوتاهی اندام ها، چرخش داخلی یا خارجی، درد شدید لگن و عدم توانایی حرکت در اندام تب و لرز و بی اشتهایی

·         جهت پیشگیری از یبوست از رژیم پرفیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و مایعات فراوان استفاده کنید.

·         صرف سبزیجات و مرکبات و آب میوه های تازه حاوی ویتامین سی، می تواند به بهبود سریعتر زخم کمک کند.

·          از مصرف موادی که موجب دفع کلسیم از ادرار می شود مانند مواد کافئین دار (قهوه و نوشابه)، مشروبات الکلی، گوشت قرمز خودداری کنید.

 

منبع : درسنامه پرستاری داخلی جراحی ارتوپدی

تحت نظر آقای دکتر مهریار خادم متخصص ارتوپدی– واحد آموزش سلامت مرکز کوثر